Scarlett Gartmann (23), de vriendin van profvoetballer Marco Reus (28) van BVB Dortmund, is voor de rechtbank gedaagd omdat ze als model op haar Instagram account sluikreclame maakte voor dure merkhorloges en tassen. Dat is in Duitsland verboden. Ze is net als honderden andere social media sterren aangeklaagd door concurrenten van de merken waar ze reclame voor maakt.
Nederlanders denken vaak te lichtzinnig over Duitse internetwetgeving. Wie via persoonlijke social media kanalen bijvoorbeeld sluikreclame maakt loopt risico op torenhoge boetes. Het wordt gezien als een economisch delict.
Scarlett Gartmann plaatste op haar Instagram kanaal foto’s waarop ze opzichtig poseert met dure merkproducten. Op zich is dat geen probleem, zolang je er maar bij vermeldt dat je reclame maakt. Je moet duidelijk maken dat je betaald wordt voor dit soort foto’s. Dat deed de vriendin van Reus niet en dat kan haar nu duizenden Euro’s kosten.
Vooruitlopend op de uitspraak heeft Scarlet inmiddels veel foto’s van Instagram verwijderd. Andere heeft ze voorzien van fotobijschriften waarin ze vermeldt dat het reclame is. De kans dat de Duitse rechtbank daar rekening mee houdt is klein.
Er woedt momenteel in Duitsland een heksenjacht op sterren die op Instagram, Twitter, Facebook en YouTube veel geld verdienen met sluikreclame. Honderden populaire social media sterren met honderdduizenden volgers hebben inmiddels waarschuwingsbrieven gekregen.
Flying Uwe is een ster op YouTube en Instagram. Zijn echte naam is Uwe Schüler. Hij heeft meer dan een miljoen volgers op YouTube en meer dan 300.000 op Instagram die hem dagelijks volgen.
Uwe is de eerste Duitse internetster die door de Medienanstalt Hamburg/Schleswig-Holstein (MA HSH) is veroordeeld tot een fikse boete van 10.500 euro – wegens “voortdurende inbreuken op de verplichtingen inzake reclame-etikettering”.
Ondanks diverse waarschuwingen van MA HSH heeft Uwe Schüler bij “drie YouTube-video’s waarin hij producten uitvoerig positief presenteert niet vermeld dat hij ervoor betaald werd.
“Wie op YouTube of soortgelijke platforms geld verdient door producten aan te prijzen, moet voldoen aan de geldende reclamevoorschriften”, zegt Lothar Hay, voorzitter van de mediaraad van MA HSH.
Flying Uwe negeerde de waarschuwingen bewust. Hij provoceerde de toezichthouders zelfs door in een video op YouTube grijnzend te verklaren dat hij MA HSH niet serieus nam. Dat kost hem nu ruim tienduizen Euro.
Duitse advocaten melden dat ze de afgelopen tijd door tientallen mensen zijn benaderd omdat zij waarschuwingen hadden ontvangen.
Veel Instagramsterren vermelden nu bij hun reclamebijdragen simpelweg de hashtags #ad en #sponsored, maar dit is volgens diverse advocaten mogelijk onvoldoende om aan de regels te voldoen.
Instagram zelf heeft al een duidelijk standpunt ingenomen over de sluikreclame. Instagram heeft in een blog aangekondigd dat van plan te zijn om in de komende maanden een label voor reclame te introduceren. In de toekomst zou de noot “Betaald partnerschap met….” direct boven de foto moeten verschijnen.
Jarenlang liep Duitsland achter op het gebied van social media. Duitsers hechten bijzonder aan privacy. Houden werk en prive graag gescheiden. Maar daar lijkt snel verandering in te komen. Welke social media kanalen zijn populair in Duitsland?
Instagram in Duitsland
Op 2 augustus 2017 publiceerde Instagram de actuele gebruikcijfers voor Duitsland. Het fotokanaal wordt momenteel door 15 miljoen Duitsers per maand gebruikt. Het laat zien hoe dynamisch Instagram de afgelopen maanden in Duitsland is gegroeid. Ter vergelijking: in januari 2016 waren er nog 9 miljoen gebruikers.
Facebook in Duitsland
Facebook meldt momenteel 30 miljoen actieve gebruikers per maand te hebben in Duitsland. De cijfers die door Facebook in juni 2017 werden gepubliceerd hebben betrekking op het aantal gebruikers in het eerste kwartaal van 2017.
27 miljoen Duitsers, dat wil zeggen 90 procent, gebruiken elke maand Facebook. Meestal, maar niet alleen, via hun smartphone of tablet.
Facebook heeft dagelijks 23 miljoen actieve gebruikers in Duitsland, waarvan 21 miljoen Facebook-mobiel.
Snapchat in Duitsland
Snapchat wordt dagelijks door 5 miljoen Duitsers gebruikt, volgens cijfers die door Snapchat in juni 2017 zijn vrijgegeven.
Volgens AppAnnie is 45 procent van de dagelijkse gebruikers van Snapchat niet bereikbaar via Facebook – omdat ze daar gewoon geen gebruik van maken niet zijn. Snapchat heeft een gebruikersbasis die anders is dan Facebook en Instagram, dat onderdeel is van Facebook.
Aardig detail. De 15 miljoen gebruikers van Instagram zijn maandelijks, de 5 miljoen gebruikers van Snapchat zijn dagelijks.
Whatsapp in Duitsland
Het aantal WhatsApp gebruikers in Duitsland is officieel niet bekend. Whatsapp geeft momenteel zelf geen specifieke cijfers vrij voor Duitsland.
Wereldwijd wel. In juli 2017 maakte WhatsApp bekend dat het wereldwijd dagelijks één miljard actieve gebruikers heeft.
Het aantal Duitse WhatsApp-gebruikers zal waarschijnlijk ruim boven het aantal Facebook-gebruikers in Duitsland uitkomen. Tussen de 35 en 40 miljoen gebruikers naar schatting.
Twitter in Duitsland
Twitter heeft recent geen gebruikerscijfers voor Duitsland bekend gemaakt.
In maart 2016 verklaarde Twitter dat 12 miljoen mensen werden bereikt. Dit aantal kan echter niet worden vergeleken met andere netwerken. Dit omvat het totale aantal mensen dat tweets in Duitsland ziet – of ze nu zijn ingelogd of niet. Dus ook embedded tweets in artikelen.
Wie kijkt naar inzichten voor Twitter accounts – of hoeveel hashtags voldoende zijn om een onderwerp trendy te maken – krijgt een idee hoe weinig actieve gebruikers in Duitsland eigenlijk zijn.
Uit een analyse van 2015 zou blijken dat in Duitsland ongeveer 880.000 actieve Twitteraccounts zouden zijn. Dat zouden er nu minder moeten zijn, omdat Twitter al enkele jaren aan populariteit inboet.
Xing in Duitsland
Xing is in Duitsland de tegenhanger van LinkedIn. Het zakelijke netwerk telt momenteel 13,2 miljoen leden in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. Xing is populairder dan LinkedIn in Duitsland, al lijkt daar wel verandering in te komen.
Volgens Xing heeft zij in het tweede kwartaal van 2017 451.000 nieuwe leden in de DACH-regio kunnen werven. Hoeveel mensen maandelijks of dagelijks gebruik maken van de dienst is niet bekend.
In de eerste helft van 2017 meldde Xing ook 971.000 gebruikers met een premium account.
LinkedIn in Duitsland
LinkedIn heeft in juni 2017 bekendgemaakt momenteel 10 miljoen gebruikers te hebben in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. In mei 2017 meldde LinkedIn 5 miljoen gebruikers te hebben in Duitsland alleen. In april 2017 sprak Jörg Bueroße, hoofdredacteur van LinkedIn in Duitsland, over 9 miljoen leden in de DACH-regio.