Heksenjacht op sluikreclame op social media in Duitsland. Torenhoge boetes

Scarlett Gartmann (23), de vriendin van profvoetballer Marco Reus (28) van BVB Dortmund, is voor de rechtbank gedaagd omdat ze als model op haar Instagram account sluikreclame maakte voor dure merkhorloges en tassen. Dat is in Duitsland verboden. Ze is net als honderden andere social media sterren aangeklaagd door concurrenten van de merken waar ze reclame voor maakt.

Nederlanders denken vaak te lichtzinnig over Duitse internetwetgeving. Wie via persoonlijke social media kanalen bijvoorbeeld sluikreclame maakt loopt risico op torenhoge boetes. Het wordt gezien als een economisch delict.

Scarlett Gartmann plaatste op haar Instagram kanaal foto’s waarop ze opzichtig poseert met dure merkproducten. Op zich is dat geen probleem, zolang je er maar bij vermeldt dat je reclame maakt. Je moet duidelijk maken dat je betaald wordt voor dit soort foto’s. Dat deed de vriendin van Reus niet en dat kan haar nu duizenden Euro’s kosten.

Vooruitlopend op de uitspraak heeft Scarlet inmiddels veel foto’s van Instagram verwijderd. Andere heeft ze voorzien van fotobijschriften waarin ze vermeldt dat het reclame is. De kans dat de Duitse rechtbank daar rekening mee houdt is klein.

Er woedt momenteel in Duitsland een heksenjacht op sterren die op Instagram, Twitter, Facebook en YouTube veel geld verdienen met sluikreclame. Honderden populaire social media sterren met honderdduizenden volgers hebben inmiddels waarschuwingsbrieven gekregen.

Flying Uwe is een ster op YouTube en Instagram. Zijn echte naam is Uwe Schüler. Hij heeft meer dan een miljoen volgers op YouTube en meer dan 300.000 op Instagram die hem dagelijks volgen.

Uwe is de eerste Duitse internetster die door de Medienanstalt Hamburg/Schleswig-Holstein (MA HSH) is veroordeeld tot een fikse boete van 10.500 euro – wegens “voortdurende inbreuken op de verplichtingen inzake reclame-etikettering”.

Ondanks diverse waarschuwingen van MA HSH heeft Uwe Schüler bij “drie YouTube-video’s waarin hij producten uitvoerig positief presenteert niet vermeld dat hij ervoor betaald werd.

“Wie op YouTube of soortgelijke platforms geld verdient door producten aan te prijzen, moet voldoen aan de geldende reclamevoorschriften”, zegt Lothar Hay, voorzitter van de mediaraad van MA HSH.

Flying Uwe negeerde de waarschuwingen bewust. Hij provoceerde de toezichthouders zelfs door in een video op YouTube grijnzend te verklaren dat hij MA HSH niet serieus nam. Dat kost hem nu ruim tienduizen Euro.

Duitse advocaten melden dat ze de afgelopen tijd door tientallen mensen zijn benaderd omdat zij waarschuwingen hadden ontvangen.

Veel Instagramsterren vermelden nu bij hun reclamebijdragen simpelweg de hashtags #ad en #sponsored, maar dit is volgens diverse advocaten mogelijk onvoldoende om aan de regels te voldoen.

Instagram zelf heeft al een duidelijk standpunt ingenomen over de sluikreclame. Instagram heeft in een blog aangekondigd dat van plan te zijn om in de komende maanden een label voor reclame te introduceren. In de toekomst zou de noot “Betaald partnerschap met….” direct boven de foto moeten verschijnen.