Duitse taal leeft als nooit tevoren: 5000 nieuwe woorden

Duits heeft in Nederland soms het imago een saaie conservatieve taal te zijn. Niets is minder waar. De Duitse taal is moderner dan ooit. Aan het Duitse woordenboek Duden, de tegenhanger van het Nederlandse woordenboek Vandale, zijn in 2017 maar liefst 5000 nieuwe woorden toegevoegd.

De hedendaagse Duitse taal wordt net als de Nederlandse taal behoorlijk beinvloed door Engelstalige termen die via het internet in ons dagelijkse spraakgebruik door zijn gedrongen.

In Duden zijn dit jaar bijvoorbeeld de woorden Cyberkrieg, Darknet, Dropbox, facebooken, Klickzahl, liken, Livestream, Selfie, Tablet en tindern opgenomen. Veel van deze woorden kennen we ook in het Nederlands. Het grote verschil met het Nederlands is vaak dat de nieuwe Duitse woorden vaak met een hoofdletter geschreven worden.

Behalve internet is ook politiek taalgebruik van invloed op het ontstaan van nieuwe Duitse woorden. Wat dacht u van Europagedanke, Flüchtlingskrise, Lügenpresse, Kopftuchstreit, Mütterrente, Volksverräter en Wutbürgerin. Veel van die woorden komen van de rechtse Duitse partij AfD.

Opvallend is dat er uit de nieuwe Duden vrijwel  geen woorden verdwenen zijn. Het Duitse standaardwoordenboek telt daardoor nu 1265 pagina’s. In totaal 145.000 woorden. In de eerste uitgave van Duden in 1880 waren het er nog slechts 27.000.

Grote vraag is nu natuurlijk wanneer de nieuwe woordenboeken Nederlands – Duits of Duits – Nederlands op de markt komen met de Nederlandse vertaling van al die nieuwe Duitse woorden.

Een overzicht van nieuwe Duitse woorden:

Hedendaagse politiek en geschiedenis: Flüchtlingskrise, Lügenpresse, Volksverräter, Willkommenskultur, postfaktisch, Hasskriminalität, Schmähgedicht, Fake News, Drohnenangriff, Kopftuchstreit, Brexit, Jobaussicht, queer, Flexitarier, Wutbürgerin.

Technologie en internet: Selfie, Selfiestick, Tablet, Social Bot (Computerprogramm, das wie ein Mitglied eines Sozialen Netzwerks agiert), pixelig, Datenbrille, Emoji, Filterblase, liken, Cyberkrieg, facebooken, entfreunden

Modern: Undercut, Work-Life-Balance, Low Carb, Hoodie, Urban Gardening, Roadtrip, Hygge (Gemütlichkeit, Heimeligkeit als Lebensprinzip), Jumpsuit

Omgangstaal: verpeilen, rumeiern, abgezockt, futschikato, Tüddelkram, runterwürgen, Honk (Dummkopf, Idiot), Ramschniveau.